Marktwerking in de zorg een farce

Je bent in Nederland vrij om te wisselen van huisarts, naar een huisarts naar keuze. Mits:

• de huisarts naar keuze niet in dezelfde praktijk werkt als de huidige huisarts, dat zou onderling scheve ogen kunnen opleveren (want artsen kunnen het niveau van schoolplein niet ontstijgen?).
• er de afgelopen zes maanden geen contact is geweest met de huisarts van keuze in de hoedanigheid van invaller, om redenen die mij totaal onduidelijk zijn,
• u niet al een huisarts binnen de gemeente heeft, tien tegen een dat elke andere praktijk plotseling verklaart ‘vol’ te zitten en zodoende ‘mag’ weigeren,
• er geen huisarts dichterbij is, dan ligt die voor de hand in verband met visite rijden,
• de nieuw gekozen huisarts bereid is om bestaande behandelingen of begeleiding over te nemen, met name begeleiding van zeldzame aandoeningen wil er nog wel een weigering volgen (of om u in te schrijven of de behandeling).

Het is in Nederland überhaupt niet mogelijk om per bezoek of per aandoening te beslissen voor de een of de andere huisarts, de huisarts waar u bent ingeschreven heeft u het simpelweg mee te doen.

Zie hier het merkwaardige resultaat van zogenoemde ‘marktwerking’ in de zorg. Waar de consument in de praktijk vrijwel geen keuze heeft en dus de arts op geen enkele manier hoeft te concurreren. Niet op prijs, niet op kwaliteit, niet op extra voorzieningen. In het slechtste geval kan een huisarts u totaal niet serieus nemen, u volkomen onbeschoft bejegenen en u allerlei onthouden en moet u maar zien hoe u nog aan een goede nachtrust komt.

In het overige deel van de zorg, is het niet veel beter gesteld. Elk ziekenhuis en elke specialist liggen in theorie binnen uw bereik, behalve dan dat huisartsen, ziekenhuizen, specialisten en zorgverzekeraars eerst een voorkeur aangeven waar u zich toch meestal maar in heeft te schikken. Zelfs een second opinion levert veelal weinig op, aangezien de behandelend arts er toestemming voor moet geven. U kunt niet kiezen voor het medicijn wat u het beste bevalt, dat wordt voor u bepaald van zorgverzekeraar tot apotheek als de overheid het niet al bij voorbaat heeft vastgesteld aan de hand van vergoedingen. Er zijn enkele takken van sport die meer vrijheid pretenderen, maar daar blijft het dan ook bij: pretenderen. Zoals u in theorie voortdurend kan wisselen van tandarts en bij elke handeling de goedkoopste of beste tandarts zou kunnen kiezen, maar de tandartsen dat in de praktijk om zeep helpen door dat gedrag simpelweg te weigeren. Bent u afhankelijk van de WMO, hebben ambtenaren contracten afgesloten en is het graag of niet. Heeft u zich niet rond uw dertigste ingeschreven bij een verzorgingshuis naar keuze, moet u maar zien waar u ‘geplaatst’ wordt. Het is zelden de bedoeling dat u aangeeft een andere thuishulp te willen, ook niet als deze efficiënter werkt en goedkoper is.

Natuurlijk is het gebrek aan keuze niet alleen kommer en kwel. Voor elk uitgedacht systeem is vast wel iets te zeggen. Maar is het niet tegelijkertijd de reden dat marktwerking in de zorg in Nederland gewoon een farce is?