“Je rationele deel is over-ontwikkeld, jouw emotionele kant is compleet achtergebleven. Daarbij heb je boven gemiddeld empathie voor ieder ander, alleen bezit je geen enkele empathie voor jouzelf.”
Tja, daar zat ik dan met mijn goede gedrag en een bek vol tanden. Want wat zegt dit nou eigenlijk? Ik heb heus wel emoties al zit ik beter in mijn gedachten. En ik zou toch wel empathie voor mezelf hebben, wie heeft dat nou niet? Hoewel het erg raak voelde, had ik gewoon geen idee wat ik hier mee aan moest. Ik ging er maar eens lang en hard over nadenken.
Een maand later stuurde mijn behandelaar een lijst op met ‘emoties’ en ‘pseudo emoties’. Gewoon, om eens naar te kijken. Ik las de lijst zorgvuldig door en schrok. Herkende ik pseudo emoties te over, bleek mijn woordenschat wat betreft werkelijke emoties zeer beperkt te zijn. Niet dat ik de woorden niet herkende, het waren alleen woorden waarvan ik de meeste nooit zou gebruiken om wat dan ook in mijzelf te omschrijven. Hoe vaak ik ze ook door nam en erover nadacht, het bleven platte woorden zonder voelbare betekenis.
Vol gedachten die niets opleverden en nog steeds niet wetende wat ik er mee aan moest, besprak ik het enkele weken later in de nieuwe praktijk waar ik inmiddels naartoe was verwezen. Daar werd het me iets meer duidelijk. Het is niet dat ik die emoties niet heb, ik heb alleen nooit geleerd ze te herkennen in mijzelf. Aangezien ik wel sterk emoties herken in anderen, kon ik daar wel iets mee. Kwestie van eens goed analyseren wat verschillende emoties inhouden, toepassen op mijzelf en dan zou ik die achterstand in ontwikkeling vast wel snel hebben weg gewerkt. Althans, dat dacht ik.
In februari kreeg ik eindelijk de behandelaar die landurig met me aan de slag zal gaan. Tegen het eind van het eerste gesprek gaf hij me aan elke sessie af te sluiten met de vraag “wat heb je gevoeld dit afgelopen uur, beschrijf je emoties eens”.
– stilte –
Shit, het was geen aankondiging voor later. Hij zat te wachten op een antwoord. Meteen, direct, kom er maar in! Ik moest iets zeggen. Nu! Maar wat? Wat was het antwoord op deze vraag?
Bij alles wat ik wilde zeggen, realiseerde ik me dat ik gedachten wilde gaan beschrijven. Geen emoties. Geen gevoelens. Alleen gedachten. Raadsels eigenlijk. Ik omschrijf wat me is overkomen en de ander kan/mag/moet mijn gevoelens erbij raden. Iets waarmee ik goed weg kom als het om schrijven gaat. Immers als er alleen tekst is, kan de lezer niet anders dan emoties destilleren uit woorden. Ik zag wel dat mijn behandelaar me daar niet mee weg zou laten komen.
Van hem wegkijkend mompelde ik ‘’wantrouwen”. Voor ik me hevig kon verontschuldigen voor zo’n naar gevoel met impliciet een vervelende gedachte over hem, riep mijn behandelaar enthousiast dat het een goed begin was. Met rode stift schreef hij in grote rode letters op een spierwit bord zodat het woord door de kamer galmde. Mijn hart bonkte in mijn keel, ik kon mijn bloed horen ruizen in mijn oren en de kamer leek scheef te staan. “Noem er nog eens twee” hoorde ik hem zeggen, alsof het om iets simpels als een boodschappenlijstje ging. Het ging niet, echt niet. Ik kon alleen nog maar huilen.
Het gaf een verhelderend inzicht waar u misschien een beetje om moet lachen: Emotioneel ontwikkelen gaat nooit lukken door te lezen, te analyseren en na te denken. Het gaat alleen lukken door te voelen. Ik vond het verbijsterend dat ik dat niet eerder had bedacht. Er volgde een tweede en nog meer confronterend inzicht. Blijkbaar kan ik dat voelen niet al te best en wil ik het bewust en onbewust ook helemaal niet.
Langzaam ben ik nu aan het leren waarom ik het niet kan. En aan het voelen waarom ik het niet wil. Voorzichtige eerste stapjes op een vermoedelijk zeer lange, zware weg. Een berg op. Met lood in mijn schoenen. Ik kan u nog niet omschrijven hoe dat werkelijk voelt.
Irene
Oeh… mooi omschreven. Hier ook altijd jaloers op mensen die alles zo schitterend kunnen benoemen. Dat is Kunst. 🙂
Het gaat je vast ooit lukken…
HenK
Het ‘beeld’ dat ik hierbij heb is… Cindy, die alle kleren die zij heeft over elkaar had aangetrokken en nu – voor de spiegel – een winterjas heeft uitgedaan…
Veel maakt het nog niet uit, maar er is een begin gemaakt.
Afgezien van de bovengemiddelde empathie voor ieder ander zou de samenvattende conclusie ook op mij kunnen slaan…
Sterkte !
Met vriendelijke groet,
Henk.
CiNNeR
@Irene: Jawel, op een dag zijn we er heel bedreven in 😉 Dankjewel voor het compliment trouwens.
@HenK: Voor mij is het al een aardverschuiving maar inderdaad, op het geheel gezien is het een klein jasje 🙂 Heb jij je later ook emotioneel verder kunnen ontwikkelen?
Annemiek
veel van ons leven in ons hoofd in plaats van in ons hart of onze buik, waar je gevoel meer zit.
We leren gevoelens en emoties stelselmatig te verbergen, te ontkennen en het er zeker niet over te hebben. De weg om er weer bij te komen en je te realiseren wat je voelt is confronterend en niet makkelijk, maar wel heel erg de moeite waard!! Het vervolgens ook nog delen met anderen blijft spannend, maar zorgt wel voor meer echt contact, met jezelf en met anderen. Heel veel succes en sterkte ermee!
HenK
In antwoord op je vraag…
Met dank aan een uitstekende psycholoog (o.a. rationeel emotieve therapie) en vooral mijn echtgenote: Ja! Zij hebben mij het positieve gevoel van eigenwaarde gegeven, dat totaal ontbrak bij mijn opvoeding.
Daan
Klinkt wel heel erg bekend en herkenbaar… die stilte vooral. De schaamte voor wat je werkelijk denkt en voelt. Een hele stap om je wantrouwen te uiten. Emoties zijn lastige dingen af en toe 🙁
CiNNeR
@Annemiek: Ja, ik leef in hoge mate in mijn hoofd, merk ik met hulp van de therapeut nu pas op. Er is nog een andere reden waarom ik gevoelens en emoties niet herken en er vooralsnog weinig mee kan, daar schrijf ik nog wel over binnenkort. Ik hoop dat ik er precies dat mee ga bereiken, beter contact met mijzelf en wellicht anderen.
@HenK: dat geeft de burger moed. Ik ga nu pas op emotioneel vlak ‘opgevoed’ worden, dat doet behoorlijk vreemd aan op mijn tweeënveertigste.
@Daan: meer dan af en toe, kan er amper mee uit de voeten. Grappige is dat ik nu de neiging heb tegen jou te zeggen dat je je helemaal niet hoeft te schamen en dat het goed is je wel te uiten. Nu zelf nog flink aan de bak.
Daan
@Cinner: Het is altijd makkelijk om het tegen een ander te zeggen ‘doe het nou gewoon’. Het tegen jezelf zeggen en weten is één ding, het ook nog eens daadwerkelijk doen en er vertrouwen in hebben is weer een ander. Het is gelukkig nooit te laat om te leren 🙂
Desiree
Ik vind het een fantastische ontwikkeling, wou dat meer mensen hierbij konden komen…
Sommige mensen vinden zichzelf enorm ontwikkeld op emotioneel vlak maar uiteindelijk is dat vaak alleen maar redenering en rationalisering uit de bovenkamer.
Zelf ga ik ook nog steeds door een proces om al mijn gevoelens te leren benoemen en onderscheid te kunnen maken waaruit wat voort komt, en om enigszins in het hier en nu te kunnen blijven.
De inzichten die eruit voort komen is niet alleen bewustwording maar ook echte inzichten. Niet meer terug vallen in oud gedrag omdat het niet meer hoeft vanuit emotioneel beleven.
En op het moment dat je denkt dat je ‘er wel bent’ whoaa dan is er altijd nog wel weer iets wat boven komt drijven waarvan je zelf weer schrikt dat het vanuit ‘die hoek’ komt bovendrijven.
Emotionele ontwikkeling is een groeiproces waaruit men wijsheid opdoet. Een proces wat nooit klaar is, nooit een eindstation maar altijd weer nieuwe deuren…
(Het lukt me vaker niet dan wel), maar als het gebeurt om in een heftige emotie te zijn probeer ik afstand te nemen in mezelf en terug te gaan naar het gevoel die vooraf aan de emotie ging en te voelen. Keer op keer.
Het is in contact komen met je gevoel, er niet meer voor hoeven weg rennen maar het er mogen laten zijn.
Het geeft informatie waar je wat mee kan uiteindelijk.
Iedereen noemt het emotionele ontwikkeling. Mensen die erg of extreem emotioneel zijn vinden zich vaak enorm ontwikkeld, zien het als bevestiging van hun ‘talent’. Zelf vind ik het eerder ongecontroleerd gedrag wat aanzet tot ondoordacht en impulsief gedrag.
Ik zou het eerder gevoelsontwikkeling willen noemen waardoor emotionele patronen en daaruit voortkomend gedrag worden herkend en worden begrepen.
Niet alles hoeft ‘gecontroleerd’ te worden op dit gebied. Maar gevoelens die het functioneren aanzetten tot destructief gedrag op kort of langer termijn is energie verliezen die met diezelfde energie best positief uitgepakt hadden kunnen worden via constructief gedrag. Enz enz…
Ik ratel nu door 😉
Cin, dit is een hele belangrijke stap om door te maken in het leven.
Het kost tijd, maar door dit proces heen gaan zal heel veel opleveren, en op gegeven moment hoop ik dat je zal ervaren dat er ook gevoelens van geluk uit voort komt. Niet van emotionele bevestiging maar berusting en acceptatie van die minder fijne of bijzonder onprettige gevoelens. Al die gevoelens hebben tenslotte een functie, de kunst is alleen om ze in het leven daar te gebruiken waarvoor ze nodig zijn. In mijn beleving zijn zij een kompas voor mij om ‘heel te worden’. Een veel gebruikte term maar zo voelt het wel een beetje.
Het is wel zwaar werken aan dit alles, neem de tijd ervoor, blijf openstaan voor jezelf. Het voelt nu kwetsbaar maar uiteindelijk maakt het je sterker!
Dikke knuffel <3
CiNNeR
@Desiree: heb ik niets meer aan toe te voegen 🙂
Karin
@Cinner: In mijn eerste voorzichtige stappen in deze richting tikte in op Google “dissociatie afleren” en werd ik gewezen op deze pagina. Ik heb ik je blog al redelijk snel even aan de kant moeten leggen omdat ik er gigantisch emotioneel van werd en niet verder kon lezen. Wat ongelooflijk hoe raak je het weet te beschrijven. Ik herken het alsof ik het zelf geschreven zou kunnen hebben. Ook andere dingen, die je in andere blogs schrijft over je achtergrond, voelen zo herkenbaar. Ik weet sinds 2,5 jaar dat ik een vorm van autisme heb, Syndroom van Asperger, en de diagnose kwam ongeveer net zo aan zoals de jouwe bij jou. “Rood blijkt ineens geel te zijn,” zoals je het ongeveer beschreef. Mijn hele leven stond op de kop; het hele fundament stond op losse schroeven. Ik worstel sindsdien met mijn leven op een nieuwe manier invulling te geven. Sinds woensdag ben ik op een nieuwe uitdaging gestuit wat opnieuw veel stof deed opwaaien… Ik ben er dus achter dat ik precies dat heb wat jij in de inleiding beschrijft. Mijn docente noemde het dissociatie. Er zijn in het verleden traumatiserende gebeurtenissen geweest die dit mij aangeleerd hebben, zo begin ik nu te ontdekken, als soort overlevingsmechanisme. Echter, om hiermee aan de slag te gaan is de combinatie met Asperger dubbel-handicapped, als je begrijpt wat ik bedoel… Ik ben heel erg gevoelig, maar heb dit altijd weggestopt, en weet me er geen raad mee. Je schrijft hierboven over je behandelaar en het proces: dit maakt me nieuwsgierig. Ik weet dat ik het alleen niet ga redden om dit open te breken, dus ben ik naarstig op zoek naar iemand die me hierbij kan helpen. Heb jij misschien tips voor me hoe ik dat kan aanpakken? (Mag hier, maar misschien liever per mail) Alvast onwijs bedankt.
Hartelijke groet en alle goeds gewenst!
Karin
CiNNeR
Hai Karin,
Denk dat ik je niet echt advies kan geven. Ik zit zelf in een particuliere praktijk voor psychotherapie bij een traumatherapeut, voor mij lijkt dat de goede hulp te zijn. Of dat voor jou ook zo is kan ik niet zeggen, omdat je tegelijkertijd kampt met Asperger. Er zijn centra voor mensen met autisme spectrum stoornissen en mogelijke psychische problemen, is er zoiets bij jou in de buurt misschien?
Zou in elk geval wel hulp gaan zoeken hiervoor. Trauma en dissociatie los je niet even zelf op en denk dat hulp hoe met Asperger om te gaan je ook veel kan bieden. Belangrijkste is dat het klikt, dat je iemand treft waarbij je je vertrouwd kan voelen.
Weet niet of je hier iets aan hebt. Wil je heel veel sterkte wensen, ik weet hoe overdonderend zo’n omslag is.
Liefs,
CiNNeR
Karin
Hoi Cinner,
Hartelijk dank voor je snelle reactie! Ik begrijp wat je zegt en het is idd ook belangrijk dat bij mijn evt. behandeling rekening wordt gehouden met mijn Asperger. Het lastige is voor mij dat veel autisme hulpverlening is aangesloten bij GGZ en daar ben ik gestopt vanwege de niet (bij mij) passende insteek. Ik ga denk ik toch nog maar eens mijn GZ psycholoog van destijds raadplegen of hij advies heeft.
Nogmaals vriendelijk dank en jij ook succes met alles!
liefs, Karin