Maar hoe moet het dan met de lopende kosten van het appartement zoals hypotheeklasten of servicekosten vroegen we de notaris eind januari. “Daarvoor doe je beneficiair aanvaarden he” zei hij met een glimlach over zoveel dommigheid van onze kant. “Die rekeningen worden op halt gezet tot de nalatenschap is afgewikkeld.”
Helaas, zo dom waren we niet blijkt nu. Want dat op halt zetten van lopende rekeningen tot de nalatenschap is afgehandeld, gaat puur bij de gratie van de facturerende organisatie. Wil deze organisatie meteen al geld zien dan is de erfgenaam – beneficiaire aanvaarding of niet – gewoon verantwoordelijk. Omdat het kosten zijn ‘die de erfenis in stand houden’.
Persoonlijk vind ik dat een volslagen bezopen regeling. Het betekent plat gezegd dat je alsnog failliet kan gaan. Niet aan de nalatenschap zelf maar aan de kosten bij de afwikkeling ervan. Het nut van beneficiaire aanvaarding ontgaat me dan ook in deze gevallen. Ok, sec krijg je geen schulden geërft, je maakt alleen verplicht nieuwe.
Nog erger vind ik het dat deze informatie werkelijk nergens te vinden is. Elke site die informatie geeft over ‘beneficiair aanvaarden’ of ‘aanvaarden onder boedelbeschrijving’ vertelt slechts optimistisch dat je nooit opgezadeld kan raken met schulden als je voor deze methode van erfen kiest. Sommige sites stellen zelfs dat het afwikkelen ‘hooguit een lichte belasting vormt voor de nabestaande’.
Nou, deze nabestaande ervaart het niet bepaald als lichte belasting maar als allesverslindende stress die mijn oren uit spuit. Het appartement van mijn vader komt binnenkort te koop en dan is het maar te hopen dat ik schuldeisers van lopende kosten ondertussen van mijn rug af weet te houden. Gaat het te lang duren voor de boel is verkocht, zou de bank zelfs kunnen besluiten om het appartement terug te nemen voor executieverkoop en blijf ik achter met de schulden die deze maanden ontstaan.
Het lijkt overigens een typisch nederlands denken te zijn: de erfgenaam als hebberig mens die vanzelfsprekend het onderste uit de kan wil. Zo mag je geen stap verzetten voor de verklaring voor beneficiaire aanvaarding door de rechter is toegekend. Onder het mom dat elk afzeggen van zelfs maar de tv-gids een teken is dat je als erfgenaam probeert de erfenis zo groot mogelijk te houden. Het resultaat is het omgekeerde: op het moment dat de verklaring op de mat ligt, wordt deze bedolven onder facturen waarvan de meeste niet meer ongedaan gemaakt kunnen en betaald moeten. Hetzelfde laken het pak wat betreft de lopende kosten. En ik moet zeggen, bedrijven gedragen zich er ook naar. Zodra de afwikkeling van de nalatenschap ter sprake komt, wil iedereen gisteren geld zien. En wordt simpel vergeten dat er ook nog verdriet bestaat om een overledene.
Ook belangrijk om aan te denken in geval van beneficiaire aanvaarding, is de erfbelasting. De erfbelasting wordt namelijk berekent over de waarde van de nalatenschap op de dag van overlijden. Dat betekent dat als in het gunstige geval blijkt dat de nalatenschap een positief saldo heeft maar gedurende de afhandeling kosten zijn gemaakt, het zou kunnen voorkomen dat er na afhandeling/vereffening van de nalatenschap minder overblijft dan aan erfbelasting betaalt dient te worden! Iets om rekening mee te houden.
