Tot vorig jaar waren het vooral de mensen met kleine inkomens en/of grote problemen die in de schulden kwamen. Toch werden ze snoeihard veroordeeld. Men had vast teveel uitgegeven aan luxe, was gezwicht voor Leen of had slecht gerekend op de toekomst. In elk geval was het per definitie eigen schuld. De vooroordelen vlogen je daarbij om de oren: “Wie wil werken kan werken”, “In Nederland kan iedereen rondkomen”, “Luiheid wordt zwaar gesubsidieerd” en “Je wordt je huis echt niet uitgezet alleen vanwege wat geldproblemen”. Mensen die wekelijks bij de voedselbank terecht moesten, kwamen heus állemaal met de auto, waren snotverdomme wel erg goed gekleed en degene die het waagde voor de deur van de voedselbank een sigaretje op te steken, moest onmiddellijk worden afgeschoten.
Toen brak de economische crisis uit en ging de beerput van de DSB bank goed open. Plots bleek dat Jan Modaal en Jan Boven Modaal al jaren als de pot de ketel verweten te hebben. Verleid door de baas van Leen verbouwden Jan & Jan keukens en badkamers, boekten vakanties, kochten een tweede huis en leefde een eind weg. Gewoon, omdat het kon.
Maar het kon niet.
Als Jan & Jan in de schulden geraken, blijkt het geheugen kort. “Eigen verantwoordelijkheid” is snel uit het woordenboek geschrapt, schulden en financiële misère zijn veroorzaakt door banken, aandeelhouders, huizenprijzen, werkgevers, financiële oplichters, misleidende reclames, kleine lettertjes, Polen of als het moet Pieter Lakeman, als het maar niet de eigen verantwoordelijkheid is. Dan zijn de non-redenen van voorheen als scheiding, overlijden of ziekte gewoon levensproblemen waar je nooit op berekend bent. Dan schiet elke subsidieregeling zwaar te kort en is het toch zielig dat een mens twee huizen bezit maar slechts van een hypotheekrente kan aftrekken. Jan & Jan wenen hypocriete tranen in Rondom Tien en verzamelen zich op Lakemanleed.nl.
De Jannen zullen er wel mee weg komen. Ruim vertegenwoordigd in een economie die draaiende gehouden moet worden, worden Jan & Jan in tegenstelling tot de eerdere ‘parasitaire’ armoedzaaier wel gehoord. En bediend. Die worden niet naar de voedselbank gestuurd, daar worden regelingen voor opgezet. Goed, dat heeft een prijs. Maar die rekening komt later wel. Genoeg sociale vangnetten die nog afgebroken kunnen.
Heeft de onderkant van de samenleving tenminste ook echt wat om over te zaniken. Nietwaar Jan?
Gepubliceerd op deJaap.nl
